NORA Gebruikersraad/2014-05-14
Bijeenkomst van NORA Gebruikersraad op woensdag 14 mei 2014, 13.30-15.30, locatie: ICTU, Den Haag. .
Aanwezigen[bewerken]
- Anton Opperman (EUR) - beheer HORA
- Anton van Weel (ICTU) - architectuur Stelsel van Basisregistraties
- Jasper van Lieshout (VWS) - architectuur Zorgdomein
- Marianne Zijderveld (V&J) - architectuur Vreemdelingenketen
- Theo Peters (KING) - beheer GEMMA
- Arianne de Man (IPO) - beheer PETRA
- Jacques Verdaas (ICTU) - beheer MARIJ / EAR
- Peter Leijnse (Logius) - architectuur Bouwstenen
- Hans Flick (UWV) - Architectuurraad MFG
- Saco Bekius (Belastingdienst) - doorontwikkeling NORA / Verbinden
- Adrie Spruit (KING) - doorontwikkeling NORA / Verbinden
- Jaap van der Veen (Belastingdienst) - doorontwikkeling NORA / Beveiliging
- Elbert Raadsen (ICTU) - doorontwikkeling AP17
- Erwin Oord (ArchiXL) - technisch beheer NORA-wiki
- Michiel Schoo (BZK) - penvoerder van de gezamenlijke opdracht voor beheer en doorontwikkeling NORA
- Udo Groen - projectleider NORA
- Eric Brouwer (ICTU) - NORA-beheer / reviews
- Joris Dirks (ICTU) - NORA-beheer / wiki
- Noortje Coppens (ICTU) - NORA-beheer / wiki
Opening en mededelingen[bewerken]
- Michiel Schoo is per 1 april 2014 werkzaam bij de CIO-office van de Belastingdienst, maar zal – tot een opvolger is gevonden bij BZK – betrokken blijven bij de NORA.
- Op 22 mei a.s. is een werkconferentie Wetgeving in verbinding – Grip op betekenis, waar vanuit NORA een workshop wordt gegeven over AP17, Gegevenswoordenboeken e.d.Red: inmiddels is bekend dat deze bijeenkomst wordt verschoven naar 20 juni 2014.
- NORA is aangemeld bij het LAC op 26+27 november: Udo Groen voor een plenaire presentatie en daarnaast enkele toepassingsvoorbeelden in workshops.
- Het CIO-beraad van het Hoger Onderwijs heeft de governance van de HORA bekrachtigd en zal zich nu gaan richten op de implementatie van de HORA.
- Vanuit Defensie is een verzoek ontvangen om in contact te komen met overheidsorganisaties die ervaring hebben met de Archimate i.r.t. de business en Informatievoorziening. Dit verzoek zal met de Gebruikersraad worden gedeeld. Actiepunt {{{ID}}}: ':
Verslag van de bijeenkomst op 12 februari 2014[bewerken]
Er zijn geen opmerkingen over het verslag gemaakt, waarmee het verslag is vastgesteld.
De meeste actiepunten zijn conform plan uitgevoerd. Openstaand zijn nog:
- Nadere prioritering bepalen van de activiteiten van het Jaarplan 2014 op basis van de actuele behoefte vanuit de praktijk van de overheidsorganisaties. De uitvraag hiertoe zal zo spoedig mogelijk na de bijeenkomst van de Gebruikersraad worden gedaan. Zie ook het betreffende agendapunt.
- RFC voor katern Verbinden. Zie het betreffende agendapunt.
- Plan van aanpak Knooppunten. Door omstandigheden was dit nog niet opgepakt, maar dat zal binnenkort worden gedaan. Aandachtspunten hierbij zijn het borgen van de Architectuurschets gegevensuitwisseling, de afstemming met SGO3, inhoud van het katern Verbinden, de behoefte aan een knooppunt t.b.v. de 3D’s en recent gedachtegoed vanuit de Belastingdienst t.a.v. knooppunten. Vanuit NORA Beheer zal hiertoe ondersteuning worden verleend. Actiepunt {{{ID}}}: ':
- Semantiek en praktijk casussen is vervat in de binnenkort te geven werkconferentie Wetgeving in Verbinding.
Terugkoppeling van de Architectuur Board[bewerken]
Michiel Schoo geeft een korte mondelinge terugkoppeling van de positief verlopen bespreking met de Architectuur Board op 26 maart 2014. De hoofdpunten daaruit zijn:
- Het Jaarplan 2014 is goedgekeurd en over de voortang zal halfjaarlijks verslag worden gedaan.
- Het katern Verbinden is -met duidelijke complimenten voor de opstellers- vastgesteld en zal via de RFC-procedure in de NORA worden geborgd.
- De aandacht voor de ontwikkelingen in de EU is besproken en bevestigd.
- ArchiMate is vastgesteld als standaard voor de NORA en haar dochters.
- De volgende bijeenkomst van de Architectuur Board is gepland op 26 november 2014.De bijeenkomst van de Gebruikersraad zal daarop worden afgestemd door die enkele weken daarvóór te herplannen. Actiepunt {{{ID}}}: ':
Zie ook het verslag van de Architectuur Board
NORA Jaarplan 2014[bewerken]
Ter voorbereiding dat over het eerste halfjaar verslag wordt gedaan van de uitvoering van het Jaarplan 2014 en dat voortgang vaan de actiepunten wordt gemeld, is de voortgang gedeeld met de leden van de Gebruikersraad aan de hand van een beknopte notitie (PDF, 57 kB)[1].In het algemeen zijn er veel lopende ontwikkelingen, beduidend méér dan in 2013, en de voortgang is goed. De aanpak is effectief doordat werkgroepen met een brede vertegenwoordiging de voorbereiding doen voor de Gebruikersraad en daarbij de op te lossen vraagstukken benoemen en ook wiki-pagina’s beschrijven en indelen. Er worden ook beheerders aangewezen voor specialistische pagina’s.
Voor Digitale Duurzaamheid en Zaakgericht Werken wordt ook zo’n aanpak gevolgd. De uitdaging daarbij blijft een goede balans te vinden tussen de theorie met een ideaal-beeld en de weerbarstiger praktijk waar met kleine stapjes voortgang moet worden gemaakt.
De financiën van NORA zijn op orde en de bestedingen verlopen conform plan.
De Gebruikersraad heeft ingestemd met deze verantwoording over het Jaarplan.
Zoals aangegeven in deze verantwoording, zal zo spoedig mogelijk na deze bijeenkomst van de Gebruikersraad een uitvraag worden gedaan naar de actuele behoefte uit de praktijk voor door-ontwikkeling van de NORA. Actiepunt {{{ID}}}: ':
Stand van zaken NORA AP17 Beschrijving Informatie-objecten[bewerken]
Op basis van de instemming vanuit de Gebruikersraad is op 9 april j.l. de openbare review gestart. Deze liep in eerste instantie tot 7 mei 2014, maar is op verzoek i.v.m. onder meer de vakantieperiode, verlengd tot 1 juni 2014. Elbert Raadsen licht de stand van zaken toe a.d.h.v. een korte notitie notitie over stand van zaken review AP17 (PDF, 56 kB)[2].
Uit de reacties blijkt dat er weinig inhoudelijke opmerkingen zijn, maar wel diverse vragen over vindbaarheid en navigatiemogelijkheden. De handreiking was geschreven als doorlopende tekst, maar door de opdeling in wikipagina’s kunnen essentiële passages gemist worden. De wikipresentatie wordt aangepast en van een duidelijker navigatie voorzien. Uitgangspunt daarvoor zal de invalshoek van de toepasser zijn. Ook wordt gedacht aan een tutorial, leeswijzer voor de gebruiker. Al deze reacties zullen worden verwerkt en verantwoord en zijn bovendien input voor het actualiseren van de reviewprocedure. Actiepunt {{{ID}}}: ':
Stand van zaken Beveiliging[bewerken]
Op basis van de instemming vanuit de Gebruikersraad is op 10 april j.l. de openbare review gestart. Deze liep in eerste instantie tot 7 mei 2014, maar is op verzoek i.v.m. onder meer de vakantieperiode, verlengd tot 1 juni 2014. Jaap van der Veen licht de stand van zaken toe.
Er zijn nog weinig reacties ontvangen. Duidelijk is evenwel dat behoefte bestaat aan een papieren versie (daartoe is een pdf samengesteld) en aan betere navigatiemogelijkheden (daartoe is een “kruimelpad” zichtbaar gemaakt en een index op de startpagina). Het katern wordt nu ter lering toegepast bij een project binnen de Belastingdienst. Op 28 juni a.s. zal nog een review plaatsvinden door de Architectuur Board van het Rijk. Al deze reacties zullen worden verwerkt en verantwoord en zijn bovendien input voor het actualiseren van de reviewprocedure. Actiepunt {{{ID}}}: ':
Stand van zaken Request for Change Verbinden[bewerken]
Het katern Verbinden is in de Architectuur Board van 26 maart j.l. vastgesteld als zelfstandige publicatie en zal als input worden ingebracht bij een proces van Request for Change (RFC) om te worden afgestemd op de bestaande content van de NORA en zo de NORA als éénduidige, consistente en samenhangende bron voor gebruik te borgen. Daarop volgend kan worden overgegaan naar het openbare reviewproces.
Saco Bekius licht toe dat door omstandigheden het nog niet is gelukt om het RFC-proces te starten. Besloten is dat met prioriteit het document wordt opgesteld met daarin een overzicht van de opmerkingen op het katern en de wijze waarop die zijn verwerkt voor terugkoppeling naar de betrokkenen (verantwoording) en dat daarnaast - met hulp vanuit NORA Beheer - het RFC-proces wordt gestart op basis van het reeds beschikbare overzicht van de Afgeleide Principes van de NORA en het katern Verbinden. Actiepunt {{{ID}}}: ':
Formaliseren van het reviewproces[bewerken]
Naar aanleiding van het te volgen reviewproces voor de onderwerpen Beveiliging en AP17, is vanuit de MFG er op gewezen dat het reviewproces dat is opgenomen in de NORA, zie Reviewproces, nog niet formeel is vastgesteld. Er is ook een kleine afwijking geconstateerd met een eerdere versie van het reviewproces van de katernen, zoals behandeld in de Architectuur Board, zie Verduidelijking afstemprocedure bij NORA katern Beveiliging (PDF, 444 kB)[3]
Aanvullend wordt vanuit de terugkoppeling over de lopende reviews van AP17 en Beveiliging geconstateerd dat ook de wijze waarop de reviews zijn ingestoken kan worden verbeterd. Onder meer door het change-management proces duidelijker te scheiden van het reviewproces en door verschillende aspecten van de review met specifieke vragen uit te zetten bij verschillende doelgroepen / specialisten (en niet “alles voor iedereen” zoals nu is gebeurd). Bij de CORA zijn daar goede ervaringen mee opgedaan. Actiepunt {{{ID}}}: ': . Red: deze documentatie is inmiddels ontvangen.
Met de intrede van (semantische) wiki's als informatiebron, hebben we een alternatieve manier van reviewen nodig: "Toepassen en Verbeteren". Een wiki is immers bedacht als een “levend” document. Workshops is een vorm om snel te ontdekken of de informatie toereikend is, maar je kunt ook denken aan pilots en een toepassingsperiode met mogelijkheden voor de gebruiker om net als bij een “gewone” wiki online wijzigingen voor te stellen...
Gedacht moet ook worden aan het helpen van de reviewers, bijvoorbeeld via workshops, uitleg over het wiki-gebruik (bijvoorbeeld over navigatiemogelijkheden, dat het nu al mogelijk is om oude wiki-teksten met elkaar te vergelijken, dat wijzigingen per pagina worden aangegeven e.d.), of 1 op 1 gesprekken.
Gegeven deze punten is besloten dat -met inachtneming van de eerdere besluitvorming- een aangepast voorstel wordt gedaan voor het reviewproces. Actiepunt {{{ID}}}: ':
Project Start Architecturen (PSA’s)[bewerken]
In de praktijk is er vaak discussie over wat een PSA moet omvatten: van een globale schets tot een gedetailleerd uitgewerkte oplossing. Enkele architecten werkzaam bij OCW, VWS, Politie, EAR en NORA Beheer hebben van gedachten gewisseld over hoe hier een passend antwoord op te vinden. Op basis daarvan is een eerste voorstel uitgewerkt, dat in de NORA is opgenomen. Zie PSA (Project Startarchitectuur). Jacques Verdaas licht toe dat als je diverse PSA’s naast elkaar legt er inhoudelijk weinig verschillen zijn, maar dat iedere organisatie een PSA wel op z’n eigen wijze oppakt. Dat geeft verwarring, zeker bij gedeelde onderwerpen zoals bijvoorbeeld Jeugdzorg. In de NORA is nu een sjabloon opgenomen dat generiek van karakter is en bedoeld is als hulpmiddel voor architecten. Daarnaast zijn voorbeelden opgenomen, zo men wil “best practices”, van PSA’s en sjablonen die in de praktijk regelmatig worden gebruikt. Deze sjablonen moeten architecten helpen en richting geven. De informatie over PSA’s zal aan de leden van de Gebruikersraad worden voorgelegd met het verzoek hun achterban hierover te raadplegen met de vraag in hoeverre hen dit in de praktijk helpt en welke aanvullingen zij eventueel nog graag zouden zien. NORA beheer zou het op prijs stellen als zij ook over voorbeelden van PSA’s en sjablonen zou kunnen beschikken, die door leden van de Gebruikersraad worden gezien als “best practices’”en ook als zodanig naar buiten kunnen worden gebracht. Actiepunt {{{ID}}}: ':
Stelselarchitectuur[bewerken]
Recent is een 'Visie op het Stelsel van Overheidsgegevens' (PDF, 1.010 kB)[4] ontwikkeld, is een review gehouden van de as-is architectuur van het stelsel van Basisregistraties en is een onderdeel van het katern Verbinden (hoofdstuk 3, inzake Basisregistraties) opgeleverd dat ingaat op de Basisregistraties. Anton van Weel licht aan de hand van een presentatie[5] toe hoe e.e.a. samenhangt en hoe deze ontwikkelingen passen binnen de NORA. Doel daarbij is om de Stelselarchitectuur te gaan verbinden met de NORA. Naast genoemde zaken zijn ook diverse begrippen, bouwstenen, Afgeleide Principes en onderdelen van het bestaande katern Strategie onderkend waar dit een relatie mee heeft en die actualisatie in de NORA behoeven. En als laatste is ook de afstemming met de informatie op de sites van e-Overheid.nl en STIP van belang.
Samen met NORA Beheer is een begin gemaakt met het leggen van deze verbinding. In de komende maanden zal dat verder worden uitgewerkt en zal de aanpak met de Gebruikersraad worden gedeeld. Actiepunt {{{ID}}}: ':
Overige punten[bewerken]
- De samenwerking tussen BFS en NORA om het gebruik van standaarden te stimuleren verloopt voortvarend. Momenteel wordt samengewerkt met inkooppartijen om het gebruik van standaarden in bestekteksten op te nemen en te relateren aan zogenaamde produkt-groepen, zoals websites en webapplicaties e.d. Zodra dit leidt tot een concrete uitwerking met voorbeelden, zal dat met de Gebruikersraad worden gedeeld. Actiepunt {{{ID}}}: ': .
- Samen met KING / GEMMA wordt gewerkt aan een toepassingsvoorbeeld voor de NORA inzake de drie decentralisaties. Hier zal binnenkort een bijeenkomst voor worden georganiseerd.Actiepunt {{{ID}}}: ': .
- Vanuit de Belastingdienst is een visie opgesteld op de data centers van de overheid. Nagegaan zal worden in hoeverre die visie ook voor andere overheidorganisaties c.q. bestuurslagen interessant is. Actiepunt {{{ID}}}: ':
Referenties[bewerken]
- ↑ notitie over stand van zaken Jaarplan 2014 (PDF, 57 kB)
- ↑ notitie over stand van zaken review AP17 (PDF, 56 kB)
- ↑ Verduidelijking afstemprocedure bij NORA katern Beveiliging (PDF, 444 kB)
- ↑ 'Visie op het Stelsel van Overheidsgegevens' (PDF, 1.010 kB)
- ↑ Presentatie Stelselwiki Gebruikersraad10.pdf (PDF, 1,23 MB)