Principes: verschil tussen versies
(→Zie ook: relaties links uitgebreid) |
(Terugdraaien. 'Zie ook' verbeterd.) |
||
Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Image:Kennismodel NORA 2015 - principes.png |thumb|300px|right|link=Opzet|Bekijk de plaats in het kennismodel]]De principes van de NORA zijn bedoeld om overheidsorganisaties richting te duiden bij het inzetten van veranderingen en het uitvoeren van projecten. Met name bij het ontwerpen van nieuwe of aangepaste diensten is het noodzaak zichtbaar te maken hoe invulling wordt gegeven aan de principes en welke overwegingen daarbij worden gemaakt. Hier geldt het pas-toe-of-leg-uit- principe, waarbij afwijkingen dus zijn toegestaan mits dat met goede argumenten wordt onderbouwd en vastgelegd om daar in een later stadium op terug te kunnen komen. Zo wordt voorkomen dat belangrijke zaken over het hoofd worden gezien. | |||
De principes zijn beschreven in relatie tot relevante beleidskaders, vastgestelde standaarden, reeds beschikbare bouwstenen en voorbeelden, opdat de herkenbaarheid met de praktijk zo groot mogelijk is. Het format van deze beschrijvingen is gebaseerd op [[TOGAF]]: statement, rationale (toelichting) en implicaties. | |||
<br clear="all" /> | |||
[[Categorie:NORA kennismodel]] | |||
<div id="functies" style="overflow:hidden;"> | |||
<div style="width:420px; float:left; display:block; margin-right:10px;" class="opsomming"> | |||
==[[Basisprincipes]]== | |||
<div style="min-height:130px"> | |||
Basisprincipes (BP’s) beschrijven de kwaliteit van overheidsdienstverlening vanuit het perspectief van de wensen van de samenleving, de burgers en bedrijven (het wat). Ze doen over het algemeen geen uitspraken over de wijze waarop dat moet worden gerealiseerd (het hoe). Dat wordt namelijk uitgewerkt in de Afgeleide principes. Basisprincipes helpen bij het schrijven van strategische plannen en wet- en regelgeving. | |||
Het zal in de praktijk moeilijk zijn voor een overheidsorganisatie om volledig en aan ál de Basisprincipes te voldoen, want het zijn wensen en doelen die met de tijd wijzigen. Waar het om gaat, is dat een overheidsorganisatie die doelen onderschrijft, daartoe goed samenwerkt met andere (overheids)organisaties, zich aan de Basisprincipes committeert en actief stuurt op het voldoen aan de Basisprincipes waar dat mogelijk is. De Basisprincipes zijn daarmee vooral richtinggevend en bieden ruimte voor interpretatie. Als zodanig zijn ze doorgaans niet in absolute zin toetsbaar.</div> | |||
{{#ask:[[Categorie:Basisprincipes]] | |||
|?ID | |||
|?Stelling | |||
|format=ol | |||
|template=Lijstelement principe | |||
|sort=ID | |||
|order=ascending | |||
|limit=100 | |||
|link=none | |||
}} | |||
</div><div style="min-width:310px; max-width:450px; display:block; float: left; background-color:#E6E9FF" class="opsomming"> | |||
==[[Afgeleide principes]]== | |||
<div style="min-height:130px"> | |||
Afgeleide principes geven meer concrete invulling aan de basisprincipes. Ze zijn te beschouwen als een checklist van kwaliteitskenmerken van de diensten van de overheid en geven handvatten voor operationeel niveau door hun uitwerking in concrete implicaties. | |||
De dienstverlener kan deze kwaliteitskenmerken (ontwerpprincipes) vertalen naar kwaliteitsnormen (ontwerpbeslissingen) voor eigen diensten. Door het hanteren van de checklist worden belangrijke keuzes op het juiste moment en op de juiste plaats aan de orde gesteld. NORA is dus geen blauwdruk die één op één kan worden overgenomen, maar een richting gevend instrument dat door professionals naar de eigen situatie moet worden vertaald. | |||
</div> | |||
{{#ask:[[Categorie:Afgeleide principes]] | |||
|?ID | |||
|? | |||
|format=ol | |||
|template=Lijstelement principe | |||
|sort=ID | |||
|order=ascending | |||
|limit=100 | |||
|link=none | |||
}} | |||
</div> | |||
<div style="min-width:210px; max-width:300px; display:block; float: left; margin-left:7px" class="opsomming" id="toelichting"> | |||
[[Afbeelding:Laverend schip.png|205px|alt="Schets van laverend schip"]] | |||
De kapitein wil een N-O koers varen, maar heeft daarbij de wind pal tegen. Het schip zal hoog aan de wind zeilend moeten laveren, om die koers te kunnen aanhouden. Het is aan het vakmanschap van de kapitein te danken dat de serie rakken het schip naar het gewenste doel brengen.</div> | |||
</div> | |||
==Zie ook== | ==Zie ook== | ||
* [[ | * [[Afgeleide principes]] met uitleg van de indeling, en de verhouding tussen basisprincipes en afgeleide principes. | ||
* [[ | * [[Categorie:Overzichten/Principes|Overzichten (views) van principes]] | ||
Versie van 9 mei 2015 00:53
De principes van de NORA zijn bedoeld om overheidsorganisaties richting te duiden bij het inzetten van veranderingen en het uitvoeren van projecten. Met name bij het ontwerpen van nieuwe of aangepaste diensten is het noodzaak zichtbaar te maken hoe invulling wordt gegeven aan de principes en welke overwegingen daarbij worden gemaakt. Hier geldt het pas-toe-of-leg-uit- principe, waarbij afwijkingen dus zijn toegestaan mits dat met goede argumenten wordt onderbouwd en vastgelegd om daar in een later stadium op terug te kunnen komen. Zo wordt voorkomen dat belangrijke zaken over het hoofd worden gezien.
De principes zijn beschreven in relatie tot relevante beleidskaders, vastgestelde standaarden, reeds beschikbare bouwstenen en voorbeelden, opdat de herkenbaarheid met de praktijk zo groot mogelijk is. Het format van deze beschrijvingen is gebaseerd op TOGAF: statement, rationale (toelichting) en implicaties.
Basisprincipes[bewerken]
Basisprincipes (BP’s) beschrijven de kwaliteit van overheidsdienstverlening vanuit het perspectief van de wensen van de samenleving, de burgers en bedrijven (het wat). Ze doen over het algemeen geen uitspraken over de wijze waarop dat moet worden gerealiseerd (het hoe). Dat wordt namelijk uitgewerkt in de Afgeleide principes. Basisprincipes helpen bij het schrijven van strategische plannen en wet- en regelgeving.
Het zal in de praktijk moeilijk zijn voor een overheidsorganisatie om volledig en aan ál de Basisprincipes te voldoen, want het zijn wensen en doelen die met de tijd wijzigen. Waar het om gaat, is dat een overheidsorganisatie die doelen onderschrijft, daartoe goed samenwerkt met andere (overheids)organisaties, zich aan de Basisprincipes committeert en actief stuurt op het voldoen aan de Basisprincipes waar dat mogelijk is. De Basisprincipes zijn daarmee vooral richtinggevend en bieden ruimte voor interpretatie. Als zodanig zijn ze doorgaans niet in absolute zin toetsbaar.- BP01: Afnemers krijgen de dienstverlening waar ze behoefte aan hebben.
- BP02: Afnemers kunnen de dienst eenvoudig vinden.
- BP03: Afnemers hebben eenvoudig toegang tot de dienst.
- BP04: Afnemers ervaren uniformiteit in de dienstverlening door het gebruik van standaardoplossingen.
- BP05: Afnemers krijgen gerelateerde diensten gebundeld aangeboden.
- BP06: Afnemers hebben inzage in voor hen relevante informatie.
- BP07: Afnemers worden niet geconfronteerd met overbodige vragen.
- BP08: Afnemers kunnen erop vertrouwen dat informatie niet wordt misbruikt.
- BP09: Afnemers kunnen erop vertrouwen dat de dienstverlener zich aan afspraken houdt.
- BP10: Afnemers kunnen input leveren over de dienstverlening.
Afgeleide principes[bewerken]
Afgeleide principes geven meer concrete invulling aan de basisprincipes. Ze zijn te beschouwen als een checklist van kwaliteitskenmerken van de diensten van de overheid en geven handvatten voor operationeel niveau door hun uitwerking in concrete implicaties.
De dienstverlener kan deze kwaliteitskenmerken (ontwerpprincipes) vertalen naar kwaliteitsnormen (ontwerpbeslissingen) voor eigen diensten. Door het hanteren van de checklist worden belangrijke keuzes op het juiste moment en op de juiste plaats aan de orde gesteld. NORA is dus geen blauwdruk die één op één kan worden overgenomen, maar een richting gevend instrument dat door professionals naar de eigen situatie moet worden vertaald.
- Diensten zijn herbruikbaar: AP01
- Ontkoppelen met diensten: AP02
- Diensten vullen elkaar aan: AP03
- Positioneer de dienst: AP04
- Nauwkeurige dienstbeschrijving: AP05
- Gebruik standaard oplossingen: AP06
- Gebruik de landelijke bouwstenen: AP07
- Gebruik open standaarden: AP08
- Voorkeurskanaal internet: AP09
- Aanvullend kanaal: AP10
- Gelijkwaardig resultaat ongeacht kanaal: AP11
- Eenmalige uitvraag: AP12
- Bronregistraties zijn leidend: AP13
- Terugmelden aan bronhouder: AP14
- Doelbinding (AP): AP15
- Identificatie informatie-objecten: AP16
- Informatie-objecten systematisch beschreven: AP17
- Ruimtelijke informatie via locatie: AP18
- Perspectief gebruiker: AP19
- Persoonlijke benadering: AP20
- Bundeling van diensten: AP21
- No wrong door: AP22
- Automatische dienstverlening: AP23
- Proactief aanbieden: AP24
- Transparante dienstverlening: AP25
- Afnemer heeft inzage: AP26
- Een verantwoordelijke organisatie: AP27
- Afspraken vastgelegd: AP28
- De dienstverlener voldoet aan de norm: AP29
- Verantwoording dienstlevering mogelijk: AP30
- PDCA-cyclus in besturing kwaliteit: AP31
- Sturing kwaliteit op het hoogste niveau: AP32
- Baseline kwaliteit diensten: AP33
- Verantwoording besturing kwaliteit: AP34
- Continuïteit van de dienst: AP35
- Uitgangssituatie herstellen: AP36
- Identificatie authenticatie en autorisatie: AP37
- Informatiebeveiliging door zonering en filtering: AP38
- Controle op juistheid volledigheid en tijdigheid: AP39
- Onweerlegbaarheid (principe): AP40
- Beschikbaarheid: AP41
- Integriteit: AP42
- Vertrouwelijkheid (principe): AP43
- Controleerbaarheid: AP44
Zie ook[bewerken]
- Afgeleide principes met uitleg van de indeling, en de verhouding tussen basisprincipes en afgeleide principes.