Toepassen van zaakgericht werken bij beleidsontwikkeling: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(x)
(met Beleidsontwikkeling ZGW)
 
(25 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
<big>'''Status inhoud van deze pagina: ideevorming.'''</big>
{{Zaakgericht Werken}}


Zaakgericht werken is met name bekend voor dienstverleningsprocessen met een duidelijk begin en einde. Of zaakgericht werken ook geschikt is voor andersoortige processen, zoals bijvoorbeeld beleidsontwikkeling, is een veel gestelde vraag. Het antwoord hierop is dat het in algemene zin prima kan, maar dat er wel een paar belangrijke aandachtspunten zijn op het gebied van bijvoorbeeld de inrichting en implementatie.


==Kan dat: Zaakgericht werken bij beleidsontwikkeling?==
==Kan dat: Zaakgericht werken bij beleidsontwikkeling?==
Bij de overheid wordt Zaakgericht werken vooral nog toegepast bij dienstverleningsprocessen. Als een zaak een hoeveelheid werk is met een duidelijke aanleiding en een duidelijk resultaat, dan is bij dienstverlening een aanvraag vaak de aanleiding en het te leveren product, bijvoorbeeld een vergunning, het resultaat.
Bij de overheid wordt Zaakgericht werken vooral nog toegepast bij dienstverleningsprocessen. Als een zaak een hoeveelheid werk is met een duidelijke aanleiding en een duidelijk resultaat, dan is bij dienstverlening een aanvraag vaak de aanleiding en het te leveren product, bijvoorbeeld een vergunning, het resultaat. Maar hoe zit dat bij andere dan dienstverleningsprocessen?


De vraag is al vaak gesteld: kun je Zaakgericht werken ook toepassen bij andere dan dienstverleningsprocessen? Veelal is het antwoord: ja, als het maar gaat om een hoeveelheid werk met een duidelijke aanleiding en een duidelijk resultaat. Het reserveren van een vergaderruimte (een intern ondersteunend proces) voldoet daaraan, maar ook bijvoorbeeld het opstellen van een milieubeleidsplan. Dat laatste is een primair proces in de categorie beleidsontwikkeling.
In principe kun je Zaakgericht werken toepassen indien:
Belangrijk is ook de vraag of het bij de zaak horende proces kan worden opgedeeld in min of meer standaard brokstukken uit te voeren werk, de zogenoemde fasen of processtappen waaraan bij Zaakgericht werken statussen worden gekoppeld. Ook dat lijkt mogelijk. Beleidsontwikkelprocessen verlopen over het algemeen volgens vaste patronen. Na het ontvangen van de opdracht is sprake van een verkenning of oriëntatie, er wordt informatie verzameld, daarop wordt een analyse gemaakt, waarna het formuleren begint, dat uitmondt in besluitvorming en opleveren cvan het resultaat. 
* er sprake is van een hoeveelheid werk met een duidelijke aanleiding en een duidelijk resultaat, en dus ook met een begin en een einde;
* de uitvoering van het proces op hoofdlijnen een vast patroon volgt. Oftewel: kan het bij de zaak horende proces worden opgedeeld in min of meer standaard brokstukken van uit te voeren werk, de zogenoemde fasen of processtappen met daaraan gekoppelde statussen?


==Hoe kan Zaakgericht werken bij beleidsontwikkeling er uit zien?==
Het reserveren en toegewezen krijgen van een vergaderruimte - een intern ondersteunend proces - voldoet aan die twee voorwaarden. Maar ook veel beleidsontwikkelende processen, zoals bijvoorbeeld het opstellen van een milieubeleidsplan. Want veel beleidsontwikkelprocessen verlopen volgens een vast patroon. Na het ontvangen van de opdracht is sprake van een verkenning of oriëntatie, er wordt informatie verzameld, waarna een analyse volgt, het formuleren begint en geëindigd wordt met een vastgesteld beleidsplan als resultaat.
Voor het antwoord hierop kunnen we om te beginnen de definitie van een zaak toepassen.
Allereerst moet er wel sprake zijn van een duidelijk resultaat, zoals bijvoorbeeld het genoemde milieubeleidsplan. Als het gaat om zoiets als 'het volgen van ontwikkelingen in een bepaald beleidsveld' dan is daarvan geen sprake.
Als eenmaal voldaan is aan de eis van een duidelijk resultaat, dan markeert het opleveren van dat resultaat het einde van de zaak.
Voor de aanleiding ligt het voor de hand uit te gaan van een opdracht voor het ontwikkelen van een beleidsproduct. Dat markeert dan het begin van de zaak.
Vervolgens is de vraag aan de orde hoe een beleidsontwikkelproces in te delen naar opeenvolgende brokstukken uit te voeren werk, de zogenoemde fasen of processtappen waaraan bij Zaakgericht werken statussen worden gekoppeld. Zaakgericht werken biedt organisaties de ruimte om bij het indelen van het gehele proces van aanleiding tot resultaat, daarin eigen keuzen te maken. Tegelijkertijd is het niet moeilijk om te komen tot suggesties voor een standaard indeling van een  beleidsontwikkelproces. Daarvoor kijken we eerst naar de plaats van beleidsontwikkeling in de welbekende beleidscyclus. Die kunnen we als beschrijven als een zich herhalende cyclus met daarin:
* agendavorming (wat gaan we doen?);
* beleidsontwikkeling;
* beleidsimplementatie;
* beleidsuitvoering;
* evaluatie.
Waarna de cyclus opnieuw begint met agendavorming en vervolgens het ontwikkelen van nieuw beleid of het bijstellen van bestaand beleid. Andere varianten zijn ook mogelijk. Google op 'beleidscyclus', kies voor afbeeldingen en er wordt een omvangrijke verzameling van modellen zichtbaar.


Nu de fasen of processtappen binnen een zaak voor beleidsontwikkeling. Ook hierbij zijn weer meerdere varianten mogelijk. Een mogelijkheid is de volgende reeks:
Niet elk beleidsontwikkelend proces heeft een duidelijk begin en einde of volgt een vast patroon. Bijvoorbeeld 'het volgen van ontwikkelingen in een bepaald beleidsveld'. Dit lijkt een doorlopend proces, maar op een gegeven moment kunnen hieruit weldegelijk opdrachten voortkomen die beschouwd kunnen worden als het begin van een zaak. En dat geldt ook voor het mogelijke ontbreken van een vast patroon binnen het proces. Als meerdere van dit soort processen naast elkaar worden gelegd en vanuit een wat hoger abstractieniveau worden bezien op overeenkomsten en verschillen, dan ontwaart zich in het algemeen toch een soort van minimaal patroon.
* ontvangst opdracht, eventueel nog vooraf gegaan door een opdrachtformulering, wanneer de opdrachtnemer mede de eigen opdracht moet formuleren;
* verzamelen informatie eventueel voorafgegaan door een oriëntatie plus wel of niet acceptatie van de opdracht;
* analyse (inclusief afstemming);
* beleidsformulering;
* besluitvorming;
* opleveren beleidsproduct.


Bij het bereiken van het eind van een van bovenstaande processtappen wordt een nieuwe status ingevoerd. Die markeert de overgang naar de volgende processtap.
Op grond hiervan kan worden gesteld dat (ook) beleidsontwikkelende processen zich lenen voor zaakgericht werken.
De combinatie van processtap en te bereiken status kan er als volgt uit zien:
{| class="wikitable"
|-
! Processtap: !! Te bereiken status:
|-
| Ontvangen opdracht || Opdracht ontvangen
|-
| Verzamelen informatie || Verkenning afgerond
|-
| Analyse || Analyse uitgevoerd
|-
| Beleidsformulering || Beleid geformuleerd
|-
| Besluitvorming || Beleidsproduct vastgesteld
|-
| Opleveren beleidsproduct || Beleidsproduct opgeleverd


|}
 
==Lees verder==
* [[Zaakgericht werken bij beleidsontwikkeling inrichten|Hoe kan ik zaakgericht werken voor beleidsontwikkeling inrichten?]]
* [[Aandachtspunten voor de implementatie van zaakgericht werken bij beleidsontwikkeling]]
[[Categorie:Beleidsontwikkeling ZGW]]

Huidige versie van 14 apr 2021 om 14:06


Zaakgericht Werken
Onderdeel van
Thema's
Contact
Ellen van der Steen
e.vandersteen@apeldoorn.nl
Status
Actueel


Zaakgericht werken is met name bekend voor dienstverleningsprocessen met een duidelijk begin en einde. Of zaakgericht werken ook geschikt is voor andersoortige processen, zoals bijvoorbeeld beleidsontwikkeling, is een veel gestelde vraag. Het antwoord hierop is dat het in algemene zin prima kan, maar dat er wel een paar belangrijke aandachtspunten zijn op het gebied van bijvoorbeeld de inrichting en implementatie.

Kan dat: Zaakgericht werken bij beleidsontwikkeling?[bewerken]

Bij de overheid wordt Zaakgericht werken vooral nog toegepast bij dienstverleningsprocessen. Als een zaak een hoeveelheid werk is met een duidelijke aanleiding en een duidelijk resultaat, dan is bij dienstverlening een aanvraag vaak de aanleiding en het te leveren product, bijvoorbeeld een vergunning, het resultaat. Maar hoe zit dat bij andere dan dienstverleningsprocessen?

In principe kun je Zaakgericht werken toepassen indien:

  • er sprake is van een hoeveelheid werk met een duidelijke aanleiding en een duidelijk resultaat, en dus ook met een begin en een einde;
  • de uitvoering van het proces op hoofdlijnen een vast patroon volgt. Oftewel: kan het bij de zaak horende proces worden opgedeeld in min of meer standaard brokstukken van uit te voeren werk, de zogenoemde fasen of processtappen met daaraan gekoppelde statussen?

Het reserveren en toegewezen krijgen van een vergaderruimte - een intern ondersteunend proces - voldoet aan die twee voorwaarden. Maar ook veel beleidsontwikkelende processen, zoals bijvoorbeeld het opstellen van een milieubeleidsplan. Want veel beleidsontwikkelprocessen verlopen volgens een vast patroon. Na het ontvangen van de opdracht is sprake van een verkenning of oriëntatie, er wordt informatie verzameld, waarna een analyse volgt, het formuleren begint en geëindigd wordt met een vastgesteld beleidsplan als resultaat.

Niet elk beleidsontwikkelend proces heeft een duidelijk begin en einde of volgt een vast patroon. Bijvoorbeeld 'het volgen van ontwikkelingen in een bepaald beleidsveld'. Dit lijkt een doorlopend proces, maar op een gegeven moment kunnen hieruit weldegelijk opdrachten voortkomen die beschouwd kunnen worden als het begin van een zaak. En dat geldt ook voor het mogelijke ontbreken van een vast patroon binnen het proces. Als meerdere van dit soort processen naast elkaar worden gelegd en vanuit een wat hoger abstractieniveau worden bezien op overeenkomsten en verschillen, dan ontwaart zich in het algemeen toch een soort van minimaal patroon.

Op grond hiervan kan worden gesteld dat (ook) beleidsontwikkelende processen zich lenen voor zaakgericht werken.


Lees verder[bewerken]

Een samenhangende hoeveelheid werk met een welgedefinieerde aanleiding en een welgedefinieerd eindresultaat, waarvan kwaliteit, voortgang en doorlooptijd inzichtelijk zijn en bewaakt worden.

Overgenomen van "https://www.noraonline.nl/index.php?title=Toepassen_van_zaakgericht_werken_bij_beleidsontwikkeling&oldid=49103"