Toepassen van zaakgericht werken bij beleidsontwikkeling
Kan dat: Zaakgericht werken bij beleidsontwikkeling?[bewerken]
Bij de overheid wordt Zaakgericht werken vooral nog toegepast bij dienstverleningsprocessen. Als een zaak een hoeveelheid werk is met een duidelijke aanleiding en een duidelijk resultaat, dan is bij dienstverlening een aanvraag vaak de aanleiding en het te leveren product, bijvoorbeeld een vergunning, het resultaat.
De vraag is al vaak gesteld: kun je Zaakgericht werken ook toepassen bij andere dan dienstverleningsprocessen? Veelal is het antwoord: ja, als het maar gaat om een hoeveelheid werk met een duidelijke aanleiding en een duidelijk resultaat. Het reserveren van een vergaderruimte (een intern ondersteunend proces) voldoet daaraan, maar ook bijvoorbeeld het opstellen van een milieubeleidsplan. Dat laatste is een primair proces in de categorie beleidsontwikkeling. Belangrijk is ook de vraag of het bij de zaak horende proces kan worden opgedeeld in min of meer standaard brokstukken uit te voeren werk, de zogenoemde fasen of processtappen waaraan bij Zaakgericht werken statussen worden gekoppeld. Ook dat lijkt mogelijk. Beleidsontwikkelprocessen verlopen over het algemeen volgens vaste patronen. Na het ontvangen van de opdracht is sprake van een verkenning of oriëntatie, er wordt informatie verzameld, daarop wordt een analyse gemaakt, waarna het formuleren begint, dat uitmondt in besluitvorming en opleveren cvan het resultaat.
Hoe kan Zaakgericht werken bij beleidsontwikkeling er uit zien?[bewerken]
Voor het antwoord hierop kunnen we om te beginnen de definitie van een zaak toepassen. Allereerst moet er wel sprake zijn van een duidelijk resultaat, zoals bijvoorbeeld het genoemde milieubeleidsplan. Als het gaat om zoiets als 'het volgen van ontwikkelingen in een bepaald beleidsveld' dan is daarvan geen sprake. Als eenmaal voldaan is aan de eis van een duidelijk resultaat, dan markeert het opleveren van dat resultaat het einde van de zaak. Voor de aanleiding ligt het voor de hand uit te gaan van een opdracht voor het ontwikkelen van een beleidsproduct. Dat markeert dan het begin van de zaak. Vervolgens is de vraag aan de orde hoe een beleidsontwikkelproces in te delen naar opeenvolgende brokstukken uit te voeren werk, de zogenoemde fasen of processtappen waaraan bij Zaakgericht werken statussen worden gekoppeld. Zaakgericht werken biedt organisaties de ruimte om bij het indelen van het gehele proces van aanleiding tot resultaat, daarin eigen keuzen te maken. Tegelijkertijd is het niet moeilijk om te komen tot suggesties voor een standaard indeling van een beleidsontwikkelproces. Daarvoor kijken we eerst naar de plaats van beleidsontwikkeling in de welbekende beleidscyclus. Die kunnen we als beschrijven als een zich herhalende cyclus met daarin:
- agendavorming (wat gaan we doen?);
- beleidsontwikkeling;
- beleidsimplementatie;
- beleidsuitvoering;
- evaluatie.
Waarna de cyclus opnieuw begint met agendavorming en vervolgens het ontwikkelen van nieuw beleid of het bijstellen van bestaand beleid. Andere varianten zijn ook mogelijk. Google op 'beleidscyclus', kies voor afbeeldingen en er wordt een omvangrijke verzameling van modellen zichtbaar.
Nu de fasen of processtappen binnen een zaak voor beleidsontwikkeling. Ook hierbij zijn weer meerdere varianten mogelijk. Een mogelijkheid is de volgende reeks:
- ontvangst opdracht, eventueel nog vooraf gegaan door een opdrachtformulering, wanneer de opdrachtnemer mede de eigen opdracht moet formuleren;
- verzamelen informatie eventueel voorafgegaan door een oriëntatie plus wel of niet acceptatie van de opdracht;
- analyse (inclusief afstemming);
- beleidsformulering;
- besluitvorming;
- opleveren beleidsproduct.
Bij het bereiken van het eind van een van bovenstaande processtappen wordt een nieuwe status ingevoerd. Die markeert de overgang naar de volgende processtap.
De combinatie van processtap en te bereiken status kan er als volgt uit zien:
| Processtap | Te bereiken status |
|---|---|
| Ontvangen opdracht | Opdracht ontvangen |
| Verzamelen informatie | Verkenning afgerond |
| Analyse | Analyse uitgevoerd |
| Beleidsformulering | Beleid geformuleerd |
| Besluitvorming | Beleidsproduct vastgesteld |
| Opleveren beleidsproduct | Beleidsproduct opgeleverd |
Implementatie[bewerken]
............